Chủ động phòng chống thiên tai, bão lũ bên các con sông
Đã hơn 60 năm trôi qua kể từ khi trận lụt lịch sử Nhâm Thìn năm 1952 diễn ra, nhân dân vùng chiến khu Đ và nói chung cả khu vực Đông Nam Bộ đã may mắn không chứng kiến thêm trận lụt lịch sử nào khác. Nhưng theo lời cụ Ninh thì nó vẫn từng xảy ra theo đúng chu kì đó nhưng nhờ các con đập và các hồ thủy điện đã ngăn dòng chảy ngay từ thượng nguồn nên ta không hề hay biết. Mặc dù vậy, chính các con đập và hồ thủy điện này hiện đang là mối đe dọa mới cho vùng đất có đặc thù tiếp giáp với các con sông lớn, cùng với hệ thống suối, kênh, rạch dày đặc. Mỗi khi mùa mưa bão kéo đến, các con đập và hồ thủy điện này căng mình chống chịu cũng tạo ra hiểm họa tiềm ẩn và rất khó lường.
Âm thầm sau những thuận lợi về địa lý tự nhiên như đã nói ở phóng sự trước là những lo toan của các nhà hoạch định, quản lý là làm sao cho vùng đất này vẫn yên bình để nhân dân yên ổn sinh sống và làm giàu cho mảnh đất anh hùng này. Để chủ động phòng chống lụt bão, hạn chế thiệt hại đến mức thấp nhất về người và tài sản, trong những năm qua, Ban chỉ huy phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn Bắc Tân Uyên, trong đó Ban chỉ huy Quân sự huyện là cơ quan giữ vai trò quan trọng, đã luôn theo dõi sát sao mọi diễn biến của thời tiết, động thái của các con sông và đều có kế hoạch diễn tập phòng chống thiên tai - tìm kiếm cứu nạn để triển khai cho lực lượng quân sự các đơn vị, địa phương và nhân dân tại mỗi địa bàn. Qua đó, đã nâng cao hơn nhận thức trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, điều hành của cấp ủy Đảng, chính quyền, của cơ quan quân sự địa phương và các ban ngành, đoàn thể trong thực hiện phương châm “4 tại chỗ” (lực lượng tại chỗ, vật tư phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ, chỉ huy tại chỗ) khi có tình huống thiên tai xảy ra.
Xác định rõ vai trò của mình, Ban chỉ huy Quân sự huyện Bắc Tân Uyên luôn chú trọng đến công tác trước mắt là việc tuyên truyền về ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai đến toàn thể cán bộ chiến sĩ và nhân dân hiểu được đặc thù của vùng cũng như công tác phòng chống thiên tai trong giai đoạn thời tiết cực đoan ngày một gắt gao hơn.
Thực hiện phương châm “4 tại chỗ” với tinh thần phòng ngừa chủ động, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả mọi tình huống xảy ra, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản, hàng năm, kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn đều được đưa vào chương trình công tác trọng tâm của Ban chỉ huy quân sự huyện. Đồng thời, tiến hành rà soát, kịp thời trang bị, bổ sung phương tiện, vật tư, kinh phí phục vụ công tác phòng chống thiên tai, lụt, bão, cứu nạn, cứu hộ cho lực lượng quân sự các đơn vị, địa phương.
Mặc dù đang rất bận rộn với kế hoạch diễn tập cấp huyện của năm 2019, nhưng khi được hỏi, Thiếu tá Nguyễn Phương Khánh, Tham mưu trưởng Ban chỉ huy Quân sự huyện vẫn tạm ngưng công việc hồ hởi trả lời. Thiếu tá Khánh cho biết, do nắm được đặc điểm của địa hình cùng nỗi khổ của người dân khi cứ nơm nớp lo sợ bên biển nước khổng lồ từ các hồ đập đang chờ chực để vồ lấy vùng đất này ngay khi có cơ hội. Do đó, những năm qua việc tổ chức tập huấn, huấn luyện, diễn tập nhằm nâng cao nhận thức cũng như năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, sự cố và tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ luôn được lãnh đạo Ban chỉ huy Quân sự huyện đặc biệt quan tâm.
Việc kiểm tra, hướng dẫn phòng, chống thiên tai tại các địa phương, nhất là những xã tiếp giáp Sông Bé và sông Đồng Nai càng trở nên quyết liệt hơn khi đây là khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp khi có tình huống xảy ra. Qua đó, giúp cho lực lượng quân sự cơ sở nắm thực lực và công tác bảo quản, bảo dưỡng vật tư, phương tiện... sẵn sàng ứng phó khi có sự cố xảy ra.
Lực lượng quân sự tại các khu vực này luôn chấp hành nghiêm chế độ trực ban, ứng trực, thông tin, báo cáo, theo dõi chặt chẽ tình hình diễn biến thiên tai, lũ lụt để có phương án cụ thể nhanh chóng huy động lực lượng, phương tiện tham gia cứu hộ kịp thời. Đồng thời Tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương đề ra các biện pháp và phối hợp tổ chức việc thực hiện các biện pháp cảnh báo, sơ tán nhân dân ra khỏi những nơi nguy hiểm.
Bên cạnh đó, Ban chỉ huy Quân sự huyện còn tổ chức ký cam kết cho ngư dân và chủ phương tiện chở khách qua sông thực hiện tốt Luật giao thông đường thuỷ; tăng cường tuần tra, kiểm tra tại các cảng bến, khu vực neo đậu tàu thuyền, các vùng xung yếu dễ xảy ra lũ quét, sạt lở; phối hợp với các đơn vị chức năng chủ động nắm tình hình, tuyên truyền, hướng dẫn tàu thuyền và người dân sống ven các con sông và suối lớn có nước dân theo mùa về nơi tránh trú bão an toàn, tập trung tối đa lực lượng, phương tiện thủy, triển khai các phương án đảm bảo an ninh trật tự - trật tự an toàn giao thông, cứu hộ, cứu nạn, giảm thiểu thiệt hại do bão, lũ gây ra.
Cũng với phương châm “4 tại chỗ”, Ban Chỉ huy PCTT-TKCN huyện Bắc Tân Uyên đã chỉ đạo các xã, địa phương, đơn vị chuẩn bị đầy đủ các phương án về vật tư, phương tiện, rà soát các điểm nguy cơ, các phương án hiệp đồng phòng, chống tìm kiếm cứu nạn với các đơn vị Quân sự, tổ chức sơ tán nhân dân các vùng nguy hiểm, hỗ trợ lương thực, thực phẩm cho nhân dân ở vùng sơ tán, tăng cường lực lượng tham gia ứng cứu người và tài sản của nhân dân. Bên cạnh đó, chỉ đạo đảm bảo an ninh trật tự, tổ chức các tuyến giao thông bị chia cắt do mưa bão.
Hàng năm, ngoài các mục tiêu chiến đấu và phòng thủ, huyện đều chọn 1 xã để tổ chức diễn tập phòng chống thiên tai gắn liền với tình hình thực tế tại mỗi địa bàn để tuyên truyền đến cấp chính quyền và người dân hiểu rõ những nguy cơ đang phải đối mặt, từ đó có biện pháp, có kỹ năng ứng phó. Trong các cuộc diễn tập, Ban chỉ huy khung tập đều tiến hành thực binh xử lý một số tình huống khả năng về phòng chống lụt, bão, sơ tán nhân dân, tài sản đến nơi an toàn và tìm kiếm cứu nạn trên các tuyến sông. Đồng thời, bố trí các lực lượng tập trung xử lý sạt lỡ, gia cố và chống tràn bờ bao; bố trí lực lượng xử lý các tình huống và khắc phục hậu quả khi bão lũ đã đi qua để nhanh chóng quay lại ổn định cuộc sống.
Trong mỗi cuộc diễn tập, đều có sự tham gia của hơn 500 cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang huyện, các đơn vị có liên quan và đặc biệt là nhân dân tại nơi tổ chức diễn tập cùng xử lý các tình huống sạt lở, vỡ đập, cứu người, tài sản bị nước cuốn trôi, với các phương tiện hiện có của địa phương như: ghe câu, thuyền máy, đò ngang, tổ chức cứu vớt người và tài sản bị lũ cuốn trên sông…
Thực binh cứu người bị lũ cuốn trôi trên sông tại xã Lạc An
Dù mệt nhọc nhưng sau các cuộc diễn tập, Ban Chỉ huy PCTT-TKCN huyện, xã đều tranh thủ rút kinh nghiệm ngay tại chỗ để đánh giá những điểm mạnh và yếu từ đó có phương án tốt hơn tiếp tục triển khai cho nhân dân trong vùng nắm rõ.
Đánh giá cụ thể sau mỗi cuộc diễn tập, Thiếu tá Nguyễn Phương Khánh cho biết: Đảng ủy - UBND các xã đã lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời các ngành, đoàn thể xã tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương trong việc ban hành các văn bản chỉ đạo sát với yêu cầu nhiệm vụ, có kế hoạch tổ chức phối hợp chặt chẽ giữa các ngành làm tốt công tác chuẩn bị, công tác bảo vệ an ninh, trật tự, bảo đảm an toàn khu vực diễn tập, huấn luyện và thực hành diễn tập bảo đảm an toàn tuyệt đối về người và trang bị. Chất lượng hệ thống các văn kiện xây dựng đều đạt về nội dung, theo yêu cầu nhiệm vụ, sát với tình hình thực tế của mỗi xã. Qua diễn tập đã nâng cao hơn nhận thức trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, chỉ huy, điều hành của cấp uỷ Đảng, chính quyền, của lực lượng quân sự, công an và các ngành, đoàn thể trong thực hiện phương châm “4 tại chỗ” khi có tình huống thiên tai xảy ra trên địa bàn, kết quả diễn tập đúng Ý định đạt được mục đích, yêu cầu đề ra.
Trong mấy ngày vừa qua, liên tục các cơn bão tiến vào Biển Đông và có khả năng di chuyển vào Việt Nam. Dự báo khu vực Nam Bộ có mưa, mưa vừa, có nơi mưa to và dông nhiều nơi. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc xoáy và gió giật mạnh. Mực nước các sông có thể dâng cao và có thể xảy ra lũ quét, cần đề phòng và ứng phó.
Đó bản tin thời tiết mà báo đài khẩn trương thông tin trên mọi phương tiện truyền thông. Ngay sau khi nhận được thông tin và qua theo dõi sự chuyển mình của các con sông, Ban chỉ huy PCTT-TKCN tất bật triển khai phương án phòng chống bão lũ đồng thời chỉ các địa phương chuyển trạng thái sẵn sàng ứng phó./.
Bảo Nam